اُپن بایت (open bite) چیست؟

اپن بایت (open bite) چیست؟

در اکثر اوقات، منظور افراد از اپن بایت (open bite)، نوع قدامی آن است. در افرادی که به اپن بایت قدامی (anterior open bite) دچار هستند، دندان های جلویی فک بالا و پایین به سمت بیرون متمایل اند و در نتیجه، در زمان بسته بودن دهان، دندان های پیشین دو فک با یکدیگر تماس پیدا نمی کنند.

اپن بایت نوعی مال اکلوژن است. مال اکلوژن (malocclusion) به معنی غیر هم ترازی دندان ها در هنگام بسته بودن دهان است. فراوانی این اختلال به عوامل متعددی بستگی دارد. اپن بایت، انواع مختلفی دارد:

اپن بایت قدامی (anterior open bite)

اپن بایت قدامی، معمولا زمانی اتفاق می افتد که دندان های پیشین فک بالا و پایین در موقعیت صحیح خود قرار نمی گیرند. این اختلال، همه دندان های جلویی و یا فقط تعدادی از دندان ها را تحت تاثیر قرار می دهد. اکثر افرادی که به اپن بایت قدامی دچار هستند، به درمان ارتودنسی نیاز دارند. با انجام این درمان، دندان های پیشین توانایی طبیعی خود در گاز زدن و تکه کردن را باز می یابند. اپن بایت می تواند بر قدرت تکلم نیز اثر بگذارد. از آن جایی که ممکن است اپن بایت، از زمان کودکی در تکلم فرد مشکل ایجاد کرده باشد، امکان دارد درمان ارتودنسی نتواند نقشی در بهبود توانایی سخن گفتن داشته باشد.

اپن بایت خلفی (posterior open bite)

این نوع مال اکلوژن درست برعکس اپن بایت قدامی است و زمانی اتفاق می افتد که دندان های عقبی فک بالا و پایین با یکدیگر تماس پیدا نمی کنند. در این نوع اپن بایت، دندان های مولر و پری مولر بیشتر تحت تاثیر هستند. در افراد مبتلا به اپن بایت خلفی، درمان ارتودنسی ضروری است.

اپن بایت دندانی (dental open bite)

اپن بایت دندانی زمانی رخ می دهد که مشکلی در در آمدن دندان ها از لثه ها باشد. دندان باید از استخوان فک و لثه ها عبور کند تا به کمان دندانی برسد.

اپن بایت استخوانی (skeletal open bite)

اپن بایت استخوانی معمولا با رشد غیر طبیعی و غیر عادی صورت در ارتباط است. این مشکل بیشتر ژنتیکی است به رشد غیر عادی دندان های مولر ختم می شود.

عوامل ایجاد کننده اپن بایت

چهار فاکتور اصلی در ایجاد اپن بایت نقش دارند:

اپن بایت

مکیدن انگشت شست یا پستانک

زمانی که انگشت شست و یا هر شئ دیگری را می مکید، ممکن است هم ترازی دندان های شما به تدریج از بین برود و اپن بایت ایجاد شود.

اپن بایت

فشار آوردن با زبان

اگر در هنگام سخن گفتن و یا بلعیدن، با زبان خود به دندان های جلویی فک بالا و پایین فشار بیاورید، امکان دارد به اپن بایت دچار شوید. این عادت می تواند باعث ایجاد فاصله بین دندان ها نیز بشود.

اپن بایت

اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ)

اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی باعث ایجاد درد مزمن در فک می شوند. در مواری افراد برای کاهش درد، زبان خود را بین دندان های فک بالا و پایین می فشارند و این کار باعث به وجود آمدن اپن بایت می شود.

اپن بایت

مشکلات استخوانی و اسکلتی

این مشکل زمانی ایجاد می شود که استخوان های فک بالا و پایین به درستی رشد نکنند و به جای این که روی هم قرار بگیرند، از یکدیگر دور شوند.

درمان اپن بایت

روش های درمانی متعددی وجود دارد. دندانپزشک با توجه به سن فرد و اینکه دندان ها شیری هستند یا دائمی، بهترین روش درمانی را در پیش می گیرد. از جمله راه های درمانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بهبود و تغییر برخی عادات روزمره
• درمان با ابزار های ارتودنسی مثل بریس دندانی یا اینویزیلاین (invisalign)
• جراحی

اگر کودکی مشکل اپن بایت را داشته باشد و علت اصلی ایجاد آن، مکیدن انگشت شست یا پستانک باشد، با بالا رفتن سن و درآمدن دندان های دائمی، این مشکل دندانی به صورت خود به خود برطرف می شود. اگر در زمان درآمدن دندان های دائمی، اپن بایت به وجود بیاید، تغییر برخی عادات روزانه می تواند بهترین راه درمان باشد.

اگر کودکی به اپن بایت دچار باشد و دندان های دائمی نیز با همین الگوی اشتباه رشد کنند، باید به دندانپزشک متخصص ارتودنسی مراجعه کرد. در چنین مواردی، بریس های دندانی می توانند کمک کننده باشند.

در افراد بزرگسال، تغییر عادات و استفاده از بریس به صورت همزمان کارساز است. در موارد شدید، انجام عمل جراحی برای تغییر موقعیت فک بالا پیشنهاد می شود.

اپن بایت

هدگیر (headgear)

هدگیر (headgear) می تواند با فشار آوردن به فک، در درمان اپن بایت موثر باشد. از بین انواع هدگیر، آن های که کشش بالایی ایجاد می کنند، برای درمان اپن بایت مناسب تر هستند. این هدگیر ها، به قسمت بالایی و پشت سر متصل هستند. این ابزار ارتودنسی، رشد فک را کنترل می نماید. در این پروسه درمانی، دندان ها نیز هم تراز و مرتب می شوند. برای تاثیرگذاری بیشتر، بریس های دندانی به همراه هدگیر به کار می روند.

اپن بایت

الاینر های شفاف (clear aligners)

آیا بریس اینویزیلاین می تواند اپن بایت را برطرف کند؟ بله. اینویزیلاین مثال مناسبی برای الاینر های شفاف است. برای درمان اپن بایت های جزئی دندان های جلویی، از اینویزیلاین استفاده می شود. البته، درمان اپن بایت به وسیله الاینر های شفاف خیلی رایج نیست.

اپن بایت

کاپ عمودی چانه (vertical chin cup)

دندانپزشکان متخصص ارتودنسی معمولا از این ابزار برای درمان اپن بایت استفاده می کنند. کاپ عمودی چانه، رشد بخش های پایینی صورت را کنترل می کند. در واقع، رشد به سمت پایین و عقب فک را به تاخیر می اندازد و کاهش می دهد.

اپن بایت

رولر ها (rollers)

از جمله روش های دیگر، می توان به ابزار های مخصوص برای محدود کردن فشار زبان به دندان ها اشاره کرد. دندانپزشکان متخصص از رولر ها به عنوان یک روش پیشگیری استفاده می کنند. رولر ها از فشار زبان به دندان های جلویی، جلوگیری می کنند. فشردن زبان به دندان ها، عادتی است که می تواند به ایجاد مال اکلوژن منجر شود. همچنین، فشار وارد کردن با زبان می تواند باعث بیرون زدگی دندان های پیشین شود که به آن اورجت (overjet) می گوییم. رولر از مهره کوچکی تشکیل شده است که عضلات زبان را قوی تر می کند. به علاوه، رولر به بریسی که روی دندان های فک بالا قرار می گیرد، متصل می شود.

اپن بایت

جراحی فک

اگر اپن بایت به دلیل مشکلات استخوانی ایجاد شده باشد، دندانپزشک متخصص روی فک شما عمل جراحی انجام می دهد. اگر دندان های دائمی شما درآمده باشند، دندانپزشک معمولا این روش درمانی را پیشنهاد می دهد. برای کودکانی که دندان های دائمی شان به طور کامل درآمده اند نیز، این راه مناسب است.

باید توجه داشت که انجام جراحی فک در کودکانی که دندان های دائمی شان هنوز کاملا در نیامده است، در رشد فک اختلال ایجاد می کند.

اپن بایت

استفاده از ونیر ها (veneers)

ونیر ها (veneers) برای برطرف کردن مال اکلوژن های خفیف به کار می روند. ونیر معمولا از جنس سرامیک یا کامپوزیت است. در این روش، ابتدا دندان ها کمی تراشیده می شوند و سپس ونیر ها روی دندان ها قرار می گیرند. ونیر ها برای درمان اپن بایت های جزئی بسیار مناسب هستند.

اپن بایت

تغییرات رفتاری

این روش برای کودکان بسیار مناسب است. در این روش، باید عادت مکیدن انگشت شست یا فشردن زبان به دندان ها را، در کودک خود تغییر دهید. این روش برای درمان مال اکلوژن های جزئی یا در حال پیشرفت به کار می رود.

استفاده از کش ها (elastics)

اگر به مال اکلوژن از نوع قدامی دچار هستید، ممکن است دندانپزشک استفاده از کش ها را به شما پیشنهاد دهد. این کش های الاستیکی به صورت عمودی یا مثلثی هستند.

اپن بایت

استفاده از کریب زبان (tongue crib)

این ابزار، متحرک است و دندانپزشک آن را برای جلوگیری از فشار آوردن زبان به دندان ها، در دهان قرار می دهد.

چرا باید اپن بایت را درمان کرد؟

اپن بایت می تواند اثرات جانبی متعددی را ایجاد کند؛ از مشکلات زیبایی گرفته تا شکستگی دندان ها. از جمله عوارض جانبی، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• زیبایی. شخصی که به اپن بایت دچار است، ممکن است از ظاهر دندان های خود راضی نباشد؛ چراکه در اپن بایت، دندان ها حالتی بیرون زده دارند.
• تکلم. اپن بایت ممکن است در سخن گفتن مشکل ایجاد کند. برای مثال، بسیاری از افرادی که دارای اپن بایت هستند، از لکنت زبان هم رنج می برند.
• خوردن. اپن بایت ممکن است در گاز زدن و جویدن غذا مشکل ایجاد کند.
• فرسوده شدن دندان ها. در افرادی که دچار اپن بایت هستند، دندان های عقبی بیشتر فرسوده می شوند و حتی ممکن است بشکنند.

در صورت مشاهده هر یک از این اثرات جانبی اپن بایت، سریعا به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید.

اپن بایت

عوارض جانبی روش های درمانی اپن بایت

روش های درمانی اپن بایت، در مواردی ممکن است اثرات جانبی به وجود آورند. البته، این عوارض معمولا در همه درمان های دندانپزشکی دیده می شود. از رایج ترین اثرات جانبی روش های درمانی اپن بایت، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کریب زبان که برای درمان اپن بایت در دهان قرار می گیرد، می تواند باعث گیر افتادن ذرات غذا شود. بدین ترتیب، در اطراف کریب التهاب به وجود می آید.
• روش های درمانی اپن بایت ممکن است باعث ایجاد لبخند لثه ای شوند.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، درمان اپن بایت را می توان از هر سنی آغاز کرد؛ چه از بزرگسالی و چه از زمان کودکی. البته، باید توجه داشت که درمان اپن بایت در زمانی که دندان های دائمی هنوز کاملا رشد نکرده اند، همراه با درد و ناراحتی کمتری است.

کودکانی که به اپن بایت دچار هستند، باید تحت نظر دندانپزشک متخصص ارتودنسی باشند. برخی روش های درمانی مانند تغییرات رفتاری را می توان از دوران کودکی آغاز کرد. با درمان به موقع اپن بایت، از پیشرفت وضعیت و پیدایش اثرات جانبی جلوگیری می شود.

درمان اپن بایت در بزرگسالی، کمی پیچیده تر است. امکان دارد انجام مجموعه ای از درمان ها، به صورت همزمان نیاز باشد. در برخی موارد، ممکن است دندانپزشک انجام عمل جراحی فک را پیشنهاد دهد.