مکیدن انگشت کودکان؛ آشنایی با دلایل و مشکلات ناشی از آن

به نظر شما مکیدن انگشت در کودکان ناشی از چه عواملی است؟ آیا می‌دانید کودکان چطور می‌توانند عادت به مکیدن انگشت را ترک نمایند؟

اگر فرزند کوچکی داشته یا اطرافیانتان کودکی دارند حتما مشاهده کرده‌اید که بسیاری از آن‌ها در مواقع مختلف شروع به مکیدن انگشت یا مچ دست می‌کنند. این عادت را در اغلب موارد کودک از دوران جنینی به همراه می‌آورد. بسیاری از مادران هنگامی که برای سونوگرافی نزد پزشک می‌روند تصویر فرزند خود را در حالی مشاهده می‌نمایند که در حال مکیدن انگشتان دست یا پای خود است. مقابله با ترس، خستگی، اضطراب یا کلافه بودن از جمله مواردی هستند که یک کودک در سنین مختلف برای آرام شدن به مکیدن انگشتان خود روی می‌آورد؛ از این رو مکیدن انگشت را تا سن دو سالگی می‌توان امری طبیعی دانست.

مکیدن انگشت در کودکان چه علتی دارد؟

یکی از رفتارهای طبیعی و غریزی کودکان مکیدن انگشتانشان است که آن‌ها با این کار تلاش می‌نمایند با استرس، ترس، بی‌قراری و اضطراب، گرسنگی و بی‌خوابی مبارزه کنند. در این خصوص اگر دقت کرده باشید کودکان در اغلب موارد هنگامی که از پدر و مادر دور خود هستند یا اطراف آن‌ها را آدم‌های غریبه فرا می‌گیرند برای آرام کردن خود شروع به مکیدن انگشتان دست خواهند کرد.

از این رو اگر کودک و نوزادی در خانه دارید که نگران مکیدن انگشت توسط آن‌ها هستید بهتر است بدانید که این امر در چند ماهه اول زندگی کاملا طبیعی و رایج بوده که فرزند شما به واسطه آن به آرامش می‌رسد. اما آنچه را که باید به آن توجه نمایید این است که اگر فرزند شما در سنین بالاتر مکیدن انگشت خود را ترک نکند باید منتظر مواجه شدن با مشکلاتی برای دندان‌ها و فک او باشید. از این رو بعد از سنین ۲ الی ۳ سالگی می‌بایست برای جلوگیری از خطر ابتلا به مشکلات دندانی و تغییر شکل و ساختار فک و دندان کودک، مانع از مکیدن انگشتان فرزندان خود شوید.

مکیدن انگشت کودکان

عوارض ناشی از مکیدن انگشت در کودکان

اگر چه ممکن است تصور کنید که مکیدن انگشت ضرری برای کودکان ندارد اما مکیدن طولانی مدت انگشتان دست توسط نوزادان و کودکان می‌تواند در بزرگسالی برای آن‌ها عوارضی چون موارد زیر را در پی داشته باشد.

• تضعیف قدرت زبان و تکلم
• اپن بایت یا همان به وجود آمدن فاصله میان دندان‌ها و قرار نگرفتن دندان‌های بالا و پایین روی یکدیگر
• تغییر شکل صورت و فک با انحراف دندان‌های جلو به سمت بیرون دهان
• تغییر شکل فک
• پینه بستن انگشتان
• منحرف شدن انگشت
• افتادگی لوزه
• به وجود آمدن اختلالات گفتاری و مشکلات تلفظ مثل لکنت زبان یا نوک زبانی حرف زدن

مکیدن انگشت کودکان

آیا مکیدن انگشت کودکان می‌تواند باعث تغییر شکل دندان‌ها شود؟

یکی از شایع‌ترین مشکلات مکیدن انگشت در کودکان، تغییر شکل، کج شدن و جابه‌جایی دندان‌های جلویی یا همان اوربایت دندان‌ها اس، چرا که این مشکلات به دلیل فشار شدید و مکرری که به آرواره‌های بالایی و نرم کام آن‌ها وارد می‌شود و در نهایت موجب نازک شدن آرواره‌های بالایی و تغییر شکل دندان‌ها می‌گردد به وجود آمده و می‌تواند به مرور زمان فرآیند غذا خوردن، جویدن و تنفس کودکان را با مشکل مواجه سازد.

راه های جلوگیری از مکیدن انگشت در کودکان

اگر چه اغلب کودکانی که عادت به مکیدن انگشت دارند در بزرگسالی و پیش از ورود به مدرسه آن را ترک می‌کنند، اما گاهی اوقات لازم است تا والدین در این امر مداخله کرده و با استفاده از راهکارها و ابزارهای مختلف از مکیدن انگشت در کودکان جلوگیری نمایند. برخی از روش‌های موثر برای جلوگیری از مکیدن انگشت در کودکان به شرح زیر هستند.

یافتن دلایل انگشت مکیدن در کودکان

اگر فکر ترک عادت مکیدن انگشت در کودکان خود را در سر می‌پرورانید، می‌بایست در ابتدا دلایل آن که چرا کودکتان به این کار روی می‌آورند را بیابید. این امر موجب می‌شود تا شما بتوانید احساسات و نیازهای کودک خود را درک کرده و در مواقعی که کودک انگشت‌های خود می‌مکد با برطرف نمودن نیاز‌ها به او کمک کنید.

مکیدن انگشت کودکان

از سیستم پاداش و تشویق استفاده کنید

همان‌طور که می‌دانید کودکان علاقه بسیاری به تشویق شدن دارند بنابراین اگر کودک شما عادت به مکیدن انگشتان خود داشته باید ابتدا عواقب این کار را برای او شرح داده و سپس برای ترک این عادت به او وعده پاداش و تشویق دهید.

با ملایمت و آرامی به کودک خود تذکر دهید

اگر کودک شما بدون هیچ قصد و انگیزه‌ای ناگهان شروع به مکیدن انگشت خود می‌کند به جای آن‌که از فرزند خود انتقاد کرده و او را سرزنش کنید، کافیست با آرامی به او یادآور شده و دستش را از دهانش خارج نمایید.

از عوامل و وسایل مختلف برای حواس پرتی کودکتان استفاده کنید

در هنگام مواجه شدن با مکیدن انگشتان توسط کودکان کافیست با استفاده از اسباب بازی‌های سرگرم‌کننده یا در آغوش گرفتن و خواندن کتاب قصه حواس او را منحرف نمایید.

از یادآورها برای ترک عادت مکیدن انگشت استفاده کنید

برای آن‌که به کودک خود یادآور شوید که مکیدن انگشت کار درستی نیست، می‌توانید یک چسب زخم روی انگشتان کودک چسبانده یا از یک لاک تلخ، گارد یا محافظ انگشت استفاده نمایید. این‌گونه کودک شما هنگامی که تمایل به مکیدن انگشتان خود داشته باشد با وجود این یادآورها از انجام آن سرباز می‌زند.

از آموزش غیر مستقیم کمک بگیرید

یکی از بهترین راهکارها برای آموزش به کودکان استفاده از راه‌های غیرمستقیم است. از این رو برای آن‌که از مکیدن انگشت دست کودکان خود جلوگیری نمایید می‌توانید از ابزار‌هایی مانند فیلم‌های عروسکی، کارتون، برنامه‌های تلویزیونی یا کتاب‌های مخصوص آموزشی استفاده کرده و عوارض ناخوشایند مکیدن انگشتان دست را به کودکان خود آموزش دهید.

با کودک خود گفتگوی صمیمانه داشته باشید

بدون شک با دعوا، جر و بحث و محکوم نمودن کودک هیچ‌گاه نمی‌توانید راه به جایی ببرید. از این رو بهتر است به جای این قبیل کارها با دوستانه صحبت کردن در یک گفتگوی صمیمانه و با کمال آرامش در حالی که ارتباط کلامی و چشمی مناسبی با کودک خود برقرار کرده‌اید مشکلات ناشی از مکیدن انگشتان را برای او توضیح دهید.

مکیدن انگشت کودکان

سوالات متداول

چه کاری باید انجام دهیم تا کودکمان عادت به مکیدن انگشتان خود را ترک کند؟

برای ترک عادت مکیدن انگشتان باید به این نکته توجه نمایید که هر چه سن کودک شما پایین‌تر باشد احتمال موفقیت در ترک آن بیشتر خواهد بود. از این رو شما والدین گرامی می‌توانید با انجام روش‌هایی چون گفتگو، آموزش غیرمستقیم، استفاده از یادآورها و سیستم پاداش و تشویق به کودک خود کمک نمایید تا به مرور زمان مکیدن انگشتان دست خود را کنار بگذارد. از همه مهم‌تر باید توجه کنید که فرزند شما تحت چه شرایطی شروع به مکیدن انگشتان خود می‌کند و سعی نمایید تا مانع از به وجود آمدن آن شرایط و اضطراب و استرس در کودکان خود شوید که به موجب آن به مکیدن انگشت روی می‌آورند.

چه موقع باید برای درمان مکیدن انگشت به متخصص ارتودنسی مراجعه کنیم؟

اگر چه مکیدن انگشتان دست در نوزاد امری رایج است، اما باید توجه داشته باشید که همه کودکان از یک سالگی باید تحت نظر دندانپزشک قرار گیرند و به طور مرتب ویزیت شوند. در این خصوص باید بدانید که اگر کودک شما بعد از سن ۴ سالگی نیز همچنان به مکیدن انگشتان خود ادامه داده و تغییر شکل در ناحیه دندان‌ها، فک، نحوه غذا خوردن، جویدن یا صحبت کردن او ایجاد گردید لازم است تا سریعاً به دندانپزشک مراجعه نموده و برای مقابله با این عادت از روش‌های درمانی توصیه شده استفاده نمایید.

مکیدن انگشت کودکان

سخن پایانی

مکیدن انگشتان یکی از کارهای رایج و طبیعی در کودکان است که بسیاری از آن‌ها این امر غریزی را از زمانی که درون رحم مادر بوده‌اند با خود به یادگار آورده‌اند. نکته‌ای که باید در خصوص مکیدن انگشتان توجه داشته باشید این است که کودک باید پس از رسیدن به سن ۲ الی ۳ سالگی عادت به مکیدن انگشتان خود را ترک نماید. چرا که در غیر این صورت در بزرگسالی با مشکلاتی مانند عدم تراز دندان‌ها یا همان اوربایت و کراس بایت شدن، سایش دندان‌ها، مشکلات پوستی، عفونت‌های دهانی، کاهش پهنای سقف دهان و کام، تغییر شکل فک، نازک شدن دندان‌ها، افتادگی لوزه، بیرون ‌زدگی فک و … مواجه می‌شود.