آیا فنر های مارپیچی (کویل اسپرینگ) بریس ارتودنسی دردناک هستند؟

فنر مارپیچی (coil spring) چیست؟

طی پروسه درمان ارتودنسی، قطعات متعددی به بریس اضافه می شوند؛ از جمله انواع فنر ها. فنر مارپیچی (coil spring) یکی از انواع فنر ها است. در این مقاله، با کارایی این فنر ها و مدت زمانی که باید از آن ها استفاده شود، آشنا می شویم.

هدف از گذاشتن فنر های مارپیچ بر روی بریس چیست؟

کویل اسپرینگ ها، فنر های ارتودنسی فلزی هستند که برای ایجاد فاصله یا بستن فضای خالی میان دندان ها به کار می روند. فنر های مارپیچی دو سر دارند. یک سر آن ها به بند مولر (molar band) وصل می شود و سر دیگر در نزدیکی براکت دندان نیش به بریس متصل می شود.

سه نوع فنر مارپیچی وجود دارد: باز (open)، بسته (closed) و غیر فعال (passive). دندانپزشک با توجه به وضعیت دندان های شما، نوع مناسب را انتخاب می کند. البته، برخی افراد ممکن است در طول درمان ارتودنسی به این فنر ها نیازی پیدا نکنند.

فنر مارپیچی باز

از این نوع فنر، برای ایجاد فاصله میان دندان ها استفاده می شود. دندانپزشک این فنر را بین دو دندان مورد نظر قرار می دهد. فنر با فشاری که وارد می کند، باعث فاصله گرفتن این دو دندان از هم می شود. اگر دندان های شما نامرتب یا متراکم هستند، ممکن است به فنر مارپیچی باز نیاز پیدا کنید.

چه مدت باید از فنر های مارپیچی باز استفاده کنید؟

این فنر ها می توانند دندان ها را یک میلی متر در ماه جابه جا کنند. به همین دلیل، بسته به میزان فاصله ای که باید ایجاد شود، مدت زمان استفاده از فنر تغییر می کند. دندانپزشک با بررسی وضعیت دندان ها، مدت زمان استفاده از فنر مارپیچی باز را تخمین می زند؛ البته، مدت دقیق را نمی توان تعیین کرد.

فنر مارپیچی بسته

این فنر ها برای بستن فضای خالی میان دندان ها به کار می روند. ممکن است قبل از گذاشتن بریس ارتودنسی، نیاز باشد یک یا چند دندان شما کشیده شود. پس از کشیدن دندان ها، فضا های خالی ایجاد شده باید بسته شوند. برای این کار، دندانپزشک از فنر های مارپیچی بسته کمک می گیرد.

دندانپزشک فنر را به دو دندان مورد نظر که بین آن ها فضای خالی است، وصل می کند. فنر به مرور زمان باعث حرکت دندان ها می شود و در نهایت، فضای خالی بسته می شود.

چه مدت باید از فنر های مارپیچی بسته استفاده کنید؟

فنر های مارپیچی بسته، در هر ماه یک میلی متر دندان ها را جابه جا می کنند. بنابراین مدت زمان استفاده از آن ها به اندازه فضای خالی بستگی دارد. به طور معمول، بین ۶ تا ۸ ماه از این فنر ها استفاده می شود.

فنر های مارپیچی غیر فعال

این فنر ها دندان ها را جابه جا نمی کنند. در حقیقت، این فنر ها از حرکت دندان ها جلوگیری می کنند و دندان ها را محکم در سر جای خود نگه می دارند.

عملکرد فنر ها چگونه است؟

فنر مارپیچی باز با فشار آوردن به براکت دو دندان مجاور، باعث فاصله گرفتن آن ها از یکدیگر می شود. فنر مارپیچی بسته براکت دو دندان مجاور را به سمت یکدیگر فشار می دهد و باعث بسته شدن فاصله میان دو دندان می شود. در واقع، کویل اسپرینگ ها فشار مضاعفی به دندان ها وارد می کنند تا جابه جایی آن ها سریع تر و آسان تر صورت بگیرد.

فشاری که بریس و فنر ها به استخوان و دندان ها وارد می کنند، باعث می شود استخوان از یک سمت تجزیه شود و دندان حرکت کند. در سمت دیگر، استخوان دوباره شکل می گیرد و دندان پس از جابه جایی دوباره در جای خود محکم می شود. بدین صورت، دندان ها می توانند در امتداد استخوان فک حرکت کنند و موقعیت خود را تغییر دهند. در روز های نخست پس از گذاشتن فنر های مارپیچی، حس درد و ناراحتی طبیعی است.

فنر های مارپیچی چه مدت باید روی بریس ارتودنسی قرار بگیرند؟

معمولا بین ۴ تا ۸ ماه طول می کشد تا به کمک فنر ها، فضا های خالی میان دندان ها بسته شود و یا میان دندان ها فاصله ایجاد شود. مدت زمان استفاده از کویل اسپرینگ ها به فاکتور های متعددی بستگی دارد. هیچ مدت زمان معین و مشخص شده ای برای استفاده از فنر های مارپیچ تعیین نشده است. دندانپزشک، با توجه به وضعیت دندان های هر فرد، مدت زمان استفاده از فنر ها را تعیین می کند.

فاکتور هایی که بر مدت زمان استفاده از فنر های مارپیچی تاثیر می گذارند، عبارتند از:

• هدف از درمان ارتودنسی
• نوع فنر مارپیچی استفاده شده
• میزان سلامتی بافت های پریودنتال (بافت های اطراف دندان ها)
• تراکم استخوان
• وضعیت سلامتی دندان ها
• سن بیمار
• عادات بیمار
• چگونگی نگهداری و مراقبت بیمار از فنر های مارپیچی

در ادامه، به نکاتی برای کاهش مدت زمان استفاده از فنر های ارتودنسی می پردازیم.

فاکتور های تعیین کننده مدت زمان استفاده از فنر های مارپیچ

برای ایجاد فاصله میان دو دندان و یا بستن فضای خالی، می توان از فنر های مارپیچ استفاده کرد. در این قسمت، در مورد فاکتور هایی که مدت استفاده از فنر ها را تعیین می کنند، صحبت خواهیم کرد.

هدف درمان ارتودنسی

فنر های مارپیچ برای اهداف مختلفی به کار می روند. بسته به هدف مورد نظر، مدت استفاده از آن ها تغییر می کند.

نوع فنر مارپیچی به کار رفته

بسته به نوع درمان ارتودنسی، باید از فنر های مارپیچی مختلفی استفاده شود.

وضعیت بافت های پریودنتال

به بافت های اطراف دندان ها، بافت پریودنتال (periodontal tissue) گفته می شود. برای جابه جایی صحیح دندان ها، بافت پریودنتال باید سالم باشد. هر سلامت این بافت بیشتر باشد، دندان ها سریع تر جابه جا می شوند.

تراکم استخوان

سلامت استخوان های اطراف دندان ها در تعیین مدت درمان ارتودنسی نقش دارد. استخوان ها نقش مهمی در حرکت دندان ها دارند و باید از سلامت کافی برخوردار باشند. تراکم استخوان فک در هر فرد متفاوت است. در نتیجه، مدت استفاده از فنر های مارپیچ در هر فرد متغیر است.

تراکم استخوان فک پایین و بالا نیز متفاوت است. دندان های فک پایین آرام تر از دندان های فک بالا جابه جا می شوند؛ زیرا تراکم استخوان فک پایین بیشتر است.

وضعیت سلامت دندان ها

از آنجایی که فنر های مارپیچی فشار مضاعفی را به دندان ها وارد می کنند، دندان ها باید کاملا سالم باشند. اگر یک یا چند دندان شما مشکلی دارند، ابتدا دندانپزشک باید آن ها را درمان کند و سپس فنر های مارپیچ روی بریس قرار بگیرند. ممکن است دندان ها نیاز به روکش، بریج یا عصب کشی داشته باشند.

در درمان با فنر های مارپیچی، وضعیت و موقعیت قرار گیری دندان ها بسیار مهم است. اگر دندان کج باشد، سخت تر جابه جا می شود.

سن و سلامت عمومی بیمار

در افراد جوان، جابه جایی دندان ها سریع تر اتفاق می افتد. در افراد بزرگسال، رشد استخوان ها کامل شده است؛ به همین دلیل، حرکت دندان ها آهسته تر اتفاق می افتد. در بزرگسالان، ممکن است مدت استفاده از فنر های مارپیچی بیشتر باشد.

عادات بیمار

بایت غیر عادی و دیگر عادت های غیر معمول می توانند پروسه درمان را طولانی کنند. برخی افراد، زبان خود را به فضای خالی میان دندان ها فشار می دهند که می تواند در کار فنر مارپیچی بسته اختلال ایجاد کند.

مراقبت و نگهداری از فنر های مارپیچی

برای مراقبت درست از فنر ها، به دستورالعمل های دندانپزشک دقت کنید. ممکن است فنر پس از مدتی بشکند و یا آسیب ببیند. در این صورت، باید خیلی سریع به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید.

چگونه می توان پروسه درمان ارتودنسی را کوتاه تر کرد؟

می توانید با رعایت برخی نکات، مدت درمان ارتودنسی و مدت استفاده از فنر های مارپیچ را کاهش دهید:

• بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. دندان هایتان را به خوبی مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. باید به سلامت لثه ها نیز توجه داشته باشید. هنگام مسواک زدن، مراقب فنر ها باشید تا آسیبی نبینند.
• از غذا های چسبناک و سفت بپرهیزید. این غذا ها می توانند به فنر ها آسیب بزنند و پروسه درمان را طولانی تر کنند.
• غذا های نرم را بیشتر در رژیم غذایی خود قرار دهید.
• با زبان خود به فنر فشار وارد نکنید. همچنین، زبان خود را در فضای خالی میان دندان ها نگذارید.

روش های جایگزین استفاده از فنر مارپیچی

بهترین روش جایگزین، استفاده از پاورچین است. پاورچین می تواند فضای خالی میان دندان ها را ببندد و یا میان آن ها فاصله ایجاد کند. دندانپزشک با توجه به وضعیت دندان های شما تصمیم می گیرد که از کدام روش استفاده کند.

همانطور که گفته شد، مدت زمان استفاده از فنر های مارپیچی به عوامل متعددی بستگی دارد. برای تسریع پروسه درمان می توانید از نکات گفته شده کمک بگیرید. فنر های مارپیچ ممکن است درد و ناراحتی ایجاد کنند؛ اما در نهایت باعث زیبایی لبخند و دندان های شما می شوند.

کاملا طبیعی است که پس از گذاشتن بریس ارتودنسی، احساس درد داشته باشید. ممکن است دندانپزشک، یک یا چند فنر مارپیچی (coil spring) هم روی بریس قرار بدهد. اما آیا این کویل اسپرینگ ها درد را افزایش می دهند؟

آیا کویل اسپرینگ باعث ایجاد درد میشود؟

شدت دردی که فنر های مارپیچی ایجاد می کنند، بستگی به نوع آن ها دارد. برخی از انواع آن در چند روز نخست درد ایجاد می کنند. اما برخی دیگر، هیچ دردی به همراه ندارند. در هر صورت، جای نگرانی نیست؛ چون پس از چند روز حس درد به طور خود به خود از بین می رود. اما اگر شدت درد خیلی خیلی زیاد بود و یا مشکلات دیگری هم برایتان به وجود آمد، بهتر است دندانپزشک متخصص ارتودنسی خود را در جریان قرار دهید.

در این مقاله، به انواع فنر های مارپیچی ارتودنسی می پردازیم و خصوصیات هر یک را شرح می دهیم.

کدام یک از انواع فنر های مارپیچی، درد ایجاد می کند؟

ابتدا باید بدانید که فنر های مارپیچی (coil spring) چه هستند و چه انواعی دارند. سه نوع کویل اسپرینگ وجود دارد؛ باز (open)، بسته (closed) و غیر فعال (passive).

اگر لازم باشد بین دو دندان جا باز شود، دندانپزشک از فنر مارپیچی باز استفاده می کند. فنر های مارپیچی باز، فشرده هستند و میان دندان ها قرار می گیرند. از آن جایی که فنر ها تمایل دارند به حالت اولیه و نرمال خود بازگردند، به دندان ها فشار وارد می کنند و باعث ایجاد فاصله می شوند.

از طرف دیگر، کویل اسپرینگ های بسته خلاف نوع باز عمل می کنند. این فنر ها به بسته شدن فضای میان دو دندان کمک می کنند. برای مثال، پس از کشیدن دندان، برای بسته شدن فضای خالی به وجود آمده، از فنر های بسته استفاده می شود. فنر های بسته کشیده می شوند و سپس بین دندان ها قرار می گیرند. فنر تمایل دارد که به حالت نرمال خود باز گردد. بنابراین، فضای بین دو دندان به تدریج بسته می شود.

نوع دیگر فنر های مارپیچی، فنر های غیر فعال یا پسیو (passive) هستند. دندانپزشک متخصص از آن ها برای حفظ فاصله میان دو دندان استفاده می کنند. در واقع این نوع فنر، دندان ها را حرکت نمی دهد و کمک می کند تا آن ها در سر جای خود بمانند. زمانی که فنر های غیر فعال روی دندان ها قرار می گیرند، نه کشیده هستند و نه فشرده. در نتیجه، از حرکت دندان ها جلوگیری می شود.

دندانپزشک متخصص ارتودنسی تشخیص می دهد که به فنر های مارپیچی نیاز دارید یا خیر. به نوع بسته و باز، فنر فعال (active spring) نیز گفته می شود. فنر های فعال معمولا درد ایجاد می کنند اما فنر های غیر فعال معمولا دردی به وجود نمی آورند.

احساس درد ناشی از فنر ها چقدر طول می کشد؟

فنر های روی بریس ممکن است بین چند روز تا چند هفته، برایتان درد ایجاد کنند. اما حس درد و ناراحتی به تدریج از بین می رود. در روز های نخست، امکان دارد خوردن هم برای شما دردناک شود. به خاطر داشته باشید که این وضعیت گذرا است.

آیا قرار دادن فنر های مارپیچی روی بریس دردناک است؟

قرار دادن فنر ها بر روی بریس، تنها یک جلسه زمان می برد. ابتدا، دندانپزشک متخصص وضعیت دندان ها و پیشرفت درمان را بررسی می کند. سپس، اندازه گیری های لازم برای قرار دادن فنر ها را انجام می دهد. در مرحله بعد، ارتودنتیست فنر های مارپیچی را به بریس وصل می کند.

طی این پروسه ممکن است کمی احساس ناراحتی داشته باشید. زمانی که فنر ها به بریس وصل می شوند، فشاری را روی دندان هایتان حس می کنید. این احساس فشار و درد تا چند روز ادامه پیدا می کند اما در نهایت، از بین می رود. علت درد ایجاد شده، فشاری است که فنر ها به دندان ها وارد می کنند. در نتیجه، احساس ناراحتی و درد نشان می دهد که درمان ارتودنسی درست عمل می کند.

فشاری که فنر ها وارد می کنند باعث جابه جایی دندان ها می شود. زمانی که به دندان ها نیرو یا فشاری وارد می شود، استخوانی که به نیرو نزدیک تر است، تجزیه می شود و استخوان جدیدی در سمت مقابل نیرو، شکل می گیرد. در نتیجه، دندان می تواند در استخوان حرکت کند.

ممکن است نگران این باشید که فنر ها داخل گونه های شما را زخمی کنند. در شرایطی که فنر ها به درستی در جای خود قرار گرفته باشند، این اتفاق نباید بیفتد. همین موضوع، یکی از صد ها دلایلی است که باید برای درمان ارتودنسی به دندانپزشک متخصص مجرب و ماهر مراجعه کنید.

آیا فنر مارپیچی در تمام مدتی که روی بریس قرار گرفته، درد ایجاد می کند؟

پس از مدتی، به وجود فنر عادت می کنید و دیگر مشکلی برای شما به وجود نمی آورد. البته، هر از چندگاهی ممکن است در زمان خوردن احساس درد و ناراحتی داشته باشید. برخی اوقات، فنر های مارپیچ آسیب می بینند و امکان دارد احساس درد داشته باشید. در این حالت، باید با دندانپزشک متخصص تماس بگیرید و به راهنمایی های او عمل کنید.

کویل اسپرینگ ممکن در حین غذا خوردن و یا به دلیل عدم مراجعه به موقع به دندانپزشک، آسیب ببیند. در چنین شرایطی باید مشکل را با ارتودنتیست خود در میان بگذارید و یا به کلینیک او مراجعه نمایید.

آیا در آوردن فنر های مارپیچ، دردناک است؟

معمولا همه افراد از در آوردن فنر های مارپیچ خوشحال می شوند. پروسه درآوردن آن نباید دردناک باشد. فنر های مارپیچ، با وجود درد زیادی که ممکن است ایجاد کنند، نقش به سزایی در پیشرفت درمان ارتودنسی دارند.

چگونه می توان درد ناشی از فنر ها را کاهش داد؟

پس از برداشتن فنر های مارپیچ، کمی حس درد طبیعی است و اصلا جای نگرانی نیست. برای کاهش درد می توانید موارد زیر را انجام دهید:

از موم ارتودنسی (dental wax) استفاده کنید

اگر فنر های مارپیچ به بافت نرم داخل دهانتان صدمه می زنند، از موم های ارتودنسی استفاده کنید. موم را روی فنر ها قرار دهید.

از مسکن های ضد درد استفاده کنید

اگر تحمل درد را ندارید، می توانید از دارو های مسکن استفاده کنید. البته، قبل از استفاده با دندانپزشک خود مشورت کنید تا مشکلی پیش نیاید.

از غذا های سفت و چسبناک بپرهیزید

از غذا های سفت یا چسبناک بپرهیزید؛ زیرا ممکن است به بریس یا فنر ها آسیب برسانند. همچنین، خوردن همبرگر یا گاز زدن سیب می تواند باعث صدمه به فنر ها شود؛ چون باید دهان خود را زیاد باز کنید.

غذا های نرم را در رژیم غذایی خود قرار دهید

غذا هایی مانند سوپ، ماست، پوره سیب زمینی و میوه های نرم را در رژیم خود قرار دهید.

دندان هایتان را به خوبی و با دقت تمیز کنید

دندان هایتان را به خوبی مسواک بزنید و حتما از نخ دندان استفاده کنید.

کلام آخر

به طور خلاصه، پس از قرار دادن فنر های مارپیچ، کمی احساس درد و ناراحتی کاملا طبیعی است. پس از چند روز، درد به صورت خود به خودی از بین می رود. از دستورالعمل های دندانپزشک متخصص پیروی کنید تا مشکلی پیش نیاید.