بریس دندانی سلف لیگیت چیست؟

بریس ها (braces)، موقعیت قرار گیری دندان ها و فک را تغییر می دهند. دندانپزشکان متخصص برای هم تراز کردن دندان های کج و نامرتب، تصحیح فواصل بین دندانی و مشکلات مربوط به بایت (bite)، معمولا بریس را پیشنهاد می کنند.

هنگامی که بریس در دهان شما قرار می گیرد، قطعات کوچکی به نام براکت (brackets) به دندان های شما متصل می شود. سیم نازکی به نام آرچ وایر (arch wire) از این براکت ها عبور می کند. آرچ وایر به تدریج به گونه ای تنظیم می شود که به دندان ها فشار وارد کند. دندان ها در اثر این فشار به سمت موقعیت مورد نظر حرکت می کنند. در صورتی که آرچ وایر و براکت ها دچار آسیب و تغییر نشوند، بریس تاثیر مطلوب خود را خواهد داشت.

بریس های سنتی به وسیله بند های الاستیکی یا فلزی، بر موقعیت دندان ها تاثیر می گذارند. در مقابل، بریس های سلف لیگیت (self-ligating braces) از سیستمی استفاده می کنند که در درون خود براکت ها تعبیه شده است. این سیستم، آرچ وایر را در جای خود نگه می دارد.

در ادامه این مقاله، به بریس های سلف لیگیت بیشتر می پردازیم و معایب و مزایای آن ها را بررسی می کنیم.

بریس های سلف لیگیت در مقابل بریس های سنتی

بریس های سلف لیگیت یا خود تنظیم، از سیستمی درونی برای محکم کردن آرچ وایر به براکت ها استفاده می کنند. به این سیستم، براکت های خودتنظیم شونده نیز گفته می شود.

این سیستم خود بسته شونده با بریس های سنتی متفاوت است. در بریس های سنتی، بند های الاستیکی یا فلزی کوچکی بر روی براکت ها قرار می گیرند تا آرچ وایر را محکم نگه دارند. به این بند ها، لیگاچور (ligature) نیز گفته می شود.

دو نوع بریس سلف لیگیت وجود دارد: فعال (active) و غیر فعال (passive). هر دو نوع بریس خود تنظیم شونده، از مکانیسم مخصوصی مانند در یا ورودی استفاده می کنند تا بر روی براکت ها بسته شوند:

• بریس سلف لیگیت فعال، از مکانیسم فنر کشویی (متغیر) استفاده می کند تا به آرچ وایر فشار بیاورد. به همین دلیل، به طور فعال به سیم ارتودنسی فشار وارد می شود.
• بریس سلف لیگیت غیر فعال از مکانیسم کشویی ساده استفاده می کند و برخلاف براکت های اکتیو، به آرچ وایر فشاری وارد نمی شود.

آیا نیاز به تنگ کردن دارند؟

همانند بریس های سنتی، بریس های سلف لیگیت هم نیاز به تنظیمات دوره ای دارند. دندانپزشک میزان پیشرفت کار شما را بررسی می کند و سپس آرچ وایر را تنظیم می نماید. در مواقعی ممکن است آرچ وایر را با سیم جدید تر جایگزین کند. تنظیمات دوره ای، فشار وارد بر دندان ها را تعدیل می کند و دندان ها به تدریج به سمت جایگاه جدید خود حرکت می کنند.

آیا استفاده از بریس های خود تنظیم شونده راحت است؟ یا اینکه همراه با درد هستند؟

بریس های سلف لیگیت، مانند بریس های سنتی، می توانند احساس درد و ناراحتی ایجاد کنند. مخصوصا در چند روز اول استفاده از بریس و یا پس از هر بار تنظیم مجدد، کمی احساس درد و ناراحتی طبیعی است.

در برخی موارد، اگر بهداشت دهان و دندان به خوبی رعایت شود، بریس های خود تنظیم شونده درد کمتری نسبت به نوع سنتی ایجاد می کنند.

بر اساس تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۴، افرادی که از بریس های سنتی استفاده می کردند نسبت به افرادی که بریس هاس سلف لیگیت داشتند، حس درد و ناراحتی را بیشتر گزارش نمودند. اما تفاوت در گزارشات دو نوع بریس، به میزان قابل توجهی نبود.

براکت سلف لیگیت (لینگوآل)

مزایای بریس لینگوآل

استفاده از این نوع بریس می تواند مزایای گوناگونی داشته باشد؛ مانند:

• ویزیت های ارتودنسی کوتاه تر. در مورد بریس های سنتی، در هر بار ویزیت ارتودنسی برای تنظیم مجدد، لیگاچور ها باید تعویض شوند. به طور کلی، باز و بسته کردن براکت های خود تنظیم شونده زمان کمتری لازم دارد.
• تمیز کردن آسان تر. لیگاچور ها باعث تجمع و گیر افتادن ذرات غذا در اطراف براکت ها می شوند. در بریس های سلف لیگیت که لیگاچور وجود ندارد، این مشکل حل شده و به آسانی تمیز می شوند.
• احساس درد و ناراحتی کمتر. امکان دارد استفاده از بریس های سلف لیگیت، درد و ناراحتی کمتری برای شما به وجود بیاورد.

آیا درمان با بریس های سلف لیگیت سریع تر و اثر گذار تر است؟

ممکن است شنیده باشید که پروسه درمان با بریس های سلف لیگیت سریع تر است و میزان اثر گذاری بیشتری هم دارند. اما تحقیقات انجام شده، چنین چیزی را نشان نمی دهد. مدت زمان درمان تا حد زیادی به وضعیت دندان های شما بستگی دارد. البته، استفاده از بریس های خود تنظیم شونده می تواند به بخش هایی از پروسه درمان سرعت ببخشد. برای مثال، نتایج تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۹ نشان می دهد که هم تراز شدن دندان های بالایی در چهار ماه نخست درمان، در افرادی که از بریس های سلف لیگیت استفاده می کنند، سریع تر است.

از دیگر نگرانی هایی که وجود دارد این است که پس از تمام دوره درمانی با بریس، دندان ها به چه میزانی در جای جدید خود ثابت می مانند. بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که تفاوتی میان اثر بلند مدت بریس های سنتی و سلف لیگیت وجود ندارد. همچنین، نتایج بدست آمده حاکی از آن هستند که فرقی میان اثر گذاری این دو نوع بریس دیده نمی شود.

براکت سلف لیگیت (لینگوآل)

استفاده از بریس های خود تنظیم شونده چه معایبی می تواند داشته باشد؟

یکی از مشکلاتی که ممکن است به وجود بیاید، خراب شدن براکت است. باز و بسته شدن مکرر براکت های خود تنظیم شونده، امکان دارد باعث فرسودگی آن ها شود و براکت ها دیگر به خوبی بسته نمی شوند.

در صورت نیاز به براکت های جدید، مدت زمان ویزیت ارتودنسی افزایش می یابد و ممکن است پروسه درمان هم طولانی تر شود. برخی از ریسک هایی که هم در مورد بریس های سلف لیگیت و هم در مورد نوع سنتی صدق می کنند، عبارتند از:

• پوسیدگی دندان. ذرات غذا در همه انواع بریس ها گیر می کنند. به همین دلیل، پلاک تجمع پیدا می کند و احتمال پوسیدگی دندان افزایش می یابد.
• بازگشت به حالت اولیه. اگر پس از اتمام دوره درمانی بریس، از ریتینر (retainer) استفاده نکنید، ممکن است دندان ها شروع به حرکت کنند و به مکان اولیه خود باز گردند. بدین ترتیب، تمام تغییرات ایجاد شده به وسیله بریس، از بین می رود.

هزینه ها

به طور کلی، بریس های سلف لیگیت هزینه بیشتری نسبت به بریس های سنتی دارند؛ چراکه تکنولوژی مورد استفاده در آن ها جدید تر است. از فاکتور های دیگری که در مقدار هزینه ها دخیل هستند، می توان به طول مدت درمان و وضعیت دندان های فرد اشاره کرد.

براکت سلف لیگیت (لینگوآل)

استفاده از بریس سلف لیگیت برای چه افرادی بهتر است؟

این که می توانید از بریس سلف لیگیت استفاده کنید یا نه، به عوامل مختلفی مانند وضعیت دندان ها، برنامه درمانی و بودجه شما بستگی دارد. می توانید در این باره با دندانپزشک خود مشورت کنید تا اطلاعات بیشتری را در اختیار شما قرار دهد.

کلام آخر

بریس های سلف لیگیت، با مکانیسمی که در درون خود دارند، براکت ها و آرچ وایر را در سر جای خود محکم نگه می دارند. در مقابل، در بریس های سنتی از بند های الاستیکی و فلزی برای محکم کردن سیم و براکت استفاده می شود. کسانی که از بریس های سلف لیگیت استفاده می کنند، معمولا ویزیت های ارتودنسی کوتاه تری دارند و تمیز کردن دندان ها برایشان آسان تر است. به علاوه، نسبت به بریس های سنتی درد کمتری احساس می کنند.  با این حال، تحقیقات انجام شده همچنان نشان می دهند که تفاوت فاحشی میان این دو نوع بریس وجود ندارد. اگر به استفاده از بریس سلف لیگیت تمایل دارید، ابتدا با دندانپزشک متخصص ارتودنسی مشورت کنید. آن ها با انجام معاینات تشخیص می دهند که بریس سلف لیگیت برای شما مناسب است یا نه.