دندان عقل و تأثیر آن بر ارتودنسی دندان
در این نوشته می خوانید:
آیا شنیده‌اید که قبل از ارتودنسی گاهی لازم است برخی از دندان‌ها باید کشیده شوند؟ آیا واقعا کشیدن دندان قبل از ارتودنسی نیاز است؟ متخصص ارتودنسی بسته به تشخیصی که می‌دهد ممکن است هر دندانی را بکشد اما دندان عقل از جمله دندان‌هایی است که بحث درباره کشیدن آن به میان می‌آید. آیا می‌توان گفت تنها دندان عقل باعث نامرتبی سایر دندان‌ها میشود؟ اگر بخواهیم دندان عقل خود را بکشیم محدودیتی در زمان کشیدن آن وجود ندارد؟ این سوالات و ابهاماتی از این قبیل را می‌توانید با مطالعه این مقاله برطرف کنید.
دندان عقل
دندان عقل چیست و چه زمانی رشد خواهد کرد؟ هر انسانی دارای ۴ دندان عقل میشود که اغلب در سنین بزرگسالی رشد می‌کنند؛ اما نمی‌توان به طور قطعی گفت که همه بزرگسال‌ها از دندان‌های عقل برخوردار می‌شوند زیرا ۱۵ الی ۲۰ درصد افراد دندان عقل ندارند. قسمت چپ و راست هر دو فک بالا و پایین و آخرین دندان‌های هر ردیف دندانی، محل قرارگیری دندان‌های عقل هستند. دندان عقل در سنین نوجوانی و جوانی رشد خواهد کرد. همچنین رشد اولیه آن عموماً فرد را دچار درد سر و مشکل نمی‌کند اما در صورت نبودن جای کافی در فضای دهان ممکن است به صورت کج رشد نمایند.
دندان عقل به چه منظور رشد می‌کند؟ برخی از محققین این گونه تحلیل می‌کنند که جویدن غذاهای انسان‌های اولیه که ریشه‌ها، برگ درختان، گوشت و دانه و… بوده وجود دندانی دیگر را الزامی کرده است. در حالی که امروزه به دلیل پیشرفته و مدرنیته شدن دستگاه‌های تولید مواد غذایی رژیم غذایی افراد نرم و پخته شده است. بنابراین در گذشته نیاز شدیدی به دندان عقل وجود داشت اما امروزه این نیاز کمتر دیده میشود.
تأثیر دندان عقل بر ارتودنسی دندان
آیا دندان عقل باعث بی نظمی سایر دندان ها می شود؟
آیا فکر می‌کنید وجود رویش دندان عقل سبب بی‌نظمی در بین سایر دندان‌ها میشود؟ تأثیر رشد دندان عقل بر روی نامرتبی دندان‌ها و یا اختلال در روند درمان ارتودنسی از جمله مواردی است که همواره مورد اختلاف قرار می‌گیرد. بارها و بارها دندانپزشکان متخصص درباره تأثیر آن تحقیق و پژوهش کرده‌اند اما تا کنون به یک جمع بندی واحدی نرسیده‌اند. اگر فرض کنیم که دندان عقل به دندان‌های اطراف خود نیرویی وارد می‌کند بنابراین می‌توان گفت که باعث جابه‌جایی و حرکت دندان‌های اطراف خود می‌شوند.
برخی از ارتودنتیست‌ها بر این باورند که رویش دندان‌های عقل در ظرایطی مثل نهفته یا نیمه نهفته میتواند سبب ایجاد ناهماهنگی در بین دندان‌ها خواهند شد. همچنین مطالعات زیادی نیز در این باره صورت گرفته است که این فرض را تأیید می‌کند.
تأثیر دندان عقل بر ارتودنسی دندان
چرا وجود دندان عقل در بیشتر مواقع سبب بی نظمی در بین دندان ها می شود؟
در بسیاری از افراد مشاهده میشود که سایر دندان‌ها بدون وجود دندان عقل هم نامرتب رشد کرده‌اند؛ در حالی که برخی افراد ملاحظه میشود که سایر دندان‌ها حتی با رویش دندان عقل هم همان طور مرتب باقی مانده اند. بنابراین نمی‌توان به طور حتمی اعلام کرد که مطالعات این موضوع را تأیید می‌کند زیرا شواهد عینی مستندی وجود ندارد. متخصصین در این باره بیماران را در ۴ گروه متفاوت گروه‌بندی کرده‌اند که به شرح زیر هستند:
- افرادی که دندان عقل در آنها به صورت عادی رویش داده است.
- آن‌هایی که دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته دارند.
- افرادی که دندان‌های عقل خود را کشیده‌اند.
- افرادی که به طور مادرزادی دندان عقل را ندارند.
بنابراین در پایان این تحقیقات به این نتیجه رسیدند که افرادی که در هر یک از این گروه‌ها قرار گرفته بودند؛ دندان‌هایشان از لحاظ نامنظمی هیچ فرقی با هم ندارند. حتی مطالعات نشان داد که کشیدن این دندان‌ها نیز در آینده هیچ بی‌نظمی و مشکلی را برای افراد به وجود نخواهند آورد. نهایتاً به این نتیجه گیری کلی رسیده‌اند که رویش دندان عقل اگر به صورت صحیح صورت گرفته باشد بر روی بی‌نظمی سایر دندان‌ها اثر چندانی نخواهد داشت.
تأثیر دندان عقل بر ارتودنسی دندان
آیا در درمان ارتودنسی حتما نیاز به کشیدن دندان عقل است؟
عقیده‌ای که اکثر افراد از رویش دندان عقل دارند این است که دندان عقل اضافی است و کاربردی ندارد و تنها باعث بی‌نظمی و ایجاد ضربه به دندان‌های اطراف میشود؛ اما چیزی از تحقیقات مشخص میشود عامل اصلی بهم ریختگی دندان‌ها، رویش دندان‌های پیشین فک پایینی هستند. طبق این آمار سن ۱۸ الی ۲۰ سالگی، اوج ایجاد بی‌نظمی به خاطر دندان‌های پیشین خواهد بود. علت آن هم تمایل دندان‌های فک پایین به حفظ رابطه طبیعی خود با دندان‌های فک بالا است که در این حالت به طرف زبان حرکت می‌کنند.
دلیل منطقی وجود دارد که اگر رشد دندان عقل مشکل خاصی از جمله کمبود فضا برای سایر دندان‌ها ایجاد نکند هیچ نیازی به کشیدن آن نیست. دندان عقل در این صورت میتواند به عنوان یک دندان نرمال و پرکاربرد نیز عمل نماید. اگر قضیه برعکس باشد یعنی دندان عقل بعد از رشد، التهاب و تورم لثه و یا وضعیت نامناسبی را برای دیگر دندان‌ها به وجود آورد؛ کشیدن آن در صورت صلاحدید متخصص ارتودنسی ضروری است. بنابراین با این اوصاف انجام ارتودنسی نیز به دندان عقل ارتباطی ندارد و الزامی به کشیدن آن قبل از ارتودنسی نخواهد بود. بیمار این امکان را دارد که هر زمان (قبل، بعد و یا در حین ارتودنسی) و تنها پس از معاینه های لازم و مشورت با متخصص ارتودنسی خود، اقدام به کشیدن دندان عقل خود کند.
تأثیر دندان عقل بر ارتودنسی دندان
در صورت بیرون آمدن دندان عقل پس از درمان ارتودنسی چه باید کرد؟
پس از انجام درمان ارتودنسی اگه متوجه رشد دندان عقل در خود شوید باید به ارتودنتیست مربوطه مراجعه کنید تا در صورت نیاز اقدامات لازم را انجام دهد. متخصص ارتودنسی نیز با انجام عکس برداری و رادیوگرافی با اشعه ایکس دندان شما را با دقت مورد ارزیابی قرار خواهد داد. ارتودنتیست میتواند در پایان معاینات خود نظر قطعی‌تری درباره درمان آن بدهد که آیا دندان عقل برای شما اختلالی ایجاد می‌کند یا خیر؟
در صورت تشخیص مناسب، متخصص تمام تلاش خود را می‌کند تا با برداشتن براکت‌های دندان آسیبی به دندان‌های تازه مرتب شده وارد نشود. ریتینر ثابت وسیله‌ای است که برای ثابت ماندن دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. ریتینرها در واقع ابزارهای ارتودنسی بسیار ظریفی هستند که در پشت دندان‌های پیشین قرار داده می‌شوند که بسته به تشخیص متخصص معالج، مدت استفاده از آنها متفاوت خواهد بود.
تأثیر دندان عقل بر ارتودنسی دندان
سوالات متداول
- آیا قبل از انجام ارتودنسی و نصب بریس‌ها کشیدن دندان عقل الزامی است؟
خیر، کشیدن دندان عقل برای تمامی بیمارانی که می‌خواهند درمان ارتودنسی انجام دهند توصیه نمی‌شود. رشد دندان عقل در برخی افراد هیچ ازحام و یا مشکلی برای دیگر دندان‌های اطراف خود به وجود نمی‌آورد و به صورت نهفته نیستند. بنابراین نیازی به کشیدن آن نیز نخواهد بود؛ اما افرادی که با رویش دندان عقل دچار مشکلاتی همچون عدم فضای کافی برای دیگر دندان‌ها و یا دندان‌های عقل نهفته دارند، باید قبل از ارتودنسی آن را بکشند.
- آیا می‌توان گفت دندان‌های عقل نهفته باعث مختل کردن روند ارتودنسی میشود؟
نمی‌توان این سوال را بدون داشتن تصاویر رادیولوژیکی از فک و دندان بیمار به صورت حتمی پاسخ داد. اگر ارتودنتیست تشخیص دهد که دندان عقل شما ممکن است برای روند درمانی شما مضر باشد و شما اقدام به کشیدن آن نکنید، امکان برگشت روند درمان وجود دارد.
- کشیدن دندان عقل قبل از درمان ارتودنسی چقدر هزینه دارد؟
کشیدن دندان عقل همیشه طبق تعرفه‌های وزارت بهداشت نرخ‌بندی میشود و هیچ تفاوتی ندارد که دندان عقل در چه زمانی کشیده شود.
- آیا امکان دارد که ارتودنسی خود را قبل از رویش دندان عقل انجام دهیم؟
بله این امکان وجود دارد، زیرا متخصص ارتودنسی در مراحل مختلف وضعیت دندان‌ها را رصد می‌کند و اگر نیازی ببیند که دندانی میتواند وضعیت دیگر دندان‌ها بهم بریزد، آن را می‌کشد.
جمع بندی
بیشتر افراد در سنین بزرگسالی ۴ عدد دندان عقل در آخر فک بالا و پایین خود به دست می‌آورند. محققان بر این باور هستند که به دلیل رژیم غذایی اجداد ما که غذاها سفت‌تر بود، دندان عقل برای آنها ضروری بوده است. اما در عصر حاضر به دلیل اینکه مواد غذایی رو به نرم شدن می‌رود دیگر نیاز چندانی به این دندان‌ها نیست. همچنین کسانی که درمان ارتودنسی را انجام می‌دهند ممکن است با این موضوع مواجه شوند که آیا دندان عقل مانعی در روند ارتودنسی خواهد بود یا خیر؟ طبق تحقیقاتی که انجام شده است می‌توان گفت که دندان عقل نمی‌تواند تأثیر زیادی بر روی ناهماهنگی سایر دندان‌ها داشته باشد؛ اما در شرایطی که دندان عقل به صورت نهفته یا نیمه نهفته و یا به صورت کج رشد کرده باشد و امکان بی نظمی در سایر دندان ها را داشته باشد لازم است که در صورت صلاحدید متخصص کشیده شود.
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.