آشنایی با ابزار بایونیتور ارتودنسی

همان‌ طور که می‌دانید به منظور برطرف کردن ناهنجاری های فکی و دندانی راه‌های بسیار متنوعی وجود دارند. یکی از بهترین روش‌ها استفاده از انواع روش های ارتودنسی‌ها و ابزارهای فانکشنال بوده که بسیاری از متخصصان ارتودنسی نیز از این ابزار‌ها استفاده می‌نمایند. بسیاری از افراد به سبب جلوتر قرار داشتن فک بالایی نسبت به فک پایینی دچار ناهنجاری هایی در صورت و دهان خود شده‌اند. به همین سبب ابزارهای متنوع فانکشنال همچون ابزار بایونیتور به رفع این عیوب می‌پردازند. استفاده از این ابزار‌ها شرایط خاصی داشته و برای همه افراد در همه سنین مناسب نخواهد بود. در صورتی که برای برطرف کردن این ناهماهنگی به متخصص ارتودنتیست باتجربه مراجعه نمایید در کم‌ترین زمان و با بهترین امکانات این عیوب برطرف خواهند شد.

ابزارهای فانکشنال

یکی از ابزار‌های فانکشنال ارتودنسی، بایونیتور نام دارد. ابزار‌های فانکشنال سبب اصلاح فرآیند رشد استخوان‌های فک می‌شوند. از آنجایی که این ابزارها بر رشد استخوان‌ها تاثیر می‌گذارند، لازم است تا بیمار در دوره رشد خود قرار داشته باشد تا این ابزارها موثر واقع شوند. استفاده از ابزار‌های فانکشنال سبب اصلاح روابط فکی، تغییر مسیر رشد، ابعاد و تناسب فک خواهند شد. لازم است بدانید که ابزار‌های فانکشنال تاثیری بر تغییرات و جابه جایی دندان‌ها نخواهد داشت.

ابزار بایونیتور ارتودنسی

ابزار بایونیتور

 برای معرفی و شرح ابزار بایونیتور در ارتودنسی در ابتدا لازم است با اصطلاح اوربایت آشنا شوید. اگر هم‌پوشانی و هماهنگی فک بالا و پایین در افراد متناسب نبوده و به هم خورده باشد، اختلال بایت صورت گرفته است. وضعیت این بایت نادرست می‌تواند متفاوت باشد. در برخی از مواقع که فک بالا بیش از حد رشد کرده و جلوتر از فک پایین قرار بگیرد، این عارضه را اوربایت نامند. ابزار‌ها و دستگاه‌های متنوع فانکشنال وجود دارند که برای برطرف کردن این نقص کاربردی هستند؛ یکی از پرکاربردترین ابزار‌ها، ابزار بایونیتور است.

از دستگاه فانکشنال در مراحل ابتدایی ارتودنسی دندان‌ها استفاده می‌شود  و متخصص ارتودنسی به این منظور از این دستگاه استفاده می‌کند که فک پایین رشد کرده و با فک بالا در یک راستا قرار بگیرد. از آنجایی که با استفاده از این ابزار رشد استخوان‌های فرد تحت تاثیر قرار خواهند گرفت، ابزار بایونیتور جزء ابزارهای ارتوپدی به حساب می‌آید.

ابزارهای ارتوپدی برای رشد استخوان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ بنابراین بهتر است از این ابزارها در دوره رشد انسان‌ها استفاده شود. زیرا هرچه سن بیمار کمتر باشد، استفاده از این دستگاه‌ها سبب ایجاد تغییرات بسیار بیشتری در استخوان‌های او خواهد شد. زمانی‌ که رشد بیمار تکمیل شده و به مرحله بلوغ استخوانی رسیده باشد، دستگاه بایونیتور تاثیر چندانی بر رشد استخوانی فک او نخواهد داشت.

نحوه استفاده از دستگاه بایونیتور

 لازم است بیمارانی که از ابزار بایونیتور استفاده می‌کنند، از اطلاعات کاملی در رابطه با استفاده از این ابزار برخوردار باشند، تا در دوره استفاده از این دستگاه با مشکلی مواجه نشوند. از جمله مهم‌ترین نکات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• لازم است در تمامی اوقات روز به غیر از زمان‌های صرف غذا و مسواک زدن از این ابزار استفاده نمایند.
• استفاده از این دستگاه سبب می‌شود فک پایین به سمت جلو آمده و در موقعیت جلوتری قرار گیرد تا با فک بالایی متناسب باشد.
• لازم است بیماران بایونیتور را حداقل یک‌بار در روز مسواک بزنند.

روش درمان به وسیله ابزار‌های فانکشنال

درمان‌های فانکشنال از جمله استفاده از بایونیتور سبب رشد فک پایین شده و همچنین باعث می‌شود که فک بالا و پایین در یک راستا قرار بگیرند. همچنین ابزار بایونیتور ممکن است سبب جلوگیری از رشد فک بالا یا تغییرات دندانی در فک بالای بیماران شود که این امر هم می‌تواند مفید و هم مضر باشد. از آنجایی که طراحی دستگاه‌های فانکشنال به صورتی بوده که داخل دهان قرار گرفته و سبب جلو آمدن فک پایین با استفاده از قدرت ماهیچه‌های فک می‌گردند، استخوان‌سازی در فک پایین صورت می‌گیرد.

می‌توان بیان کرد که با استفاده از ابزار‌های فانکشنال همچون بایونیتور استخوان‌سازی در فک پایین تحریک می‌شود. پس از ایجاد و ساخت استخوان‌های جدید در فک پایین، فک بالا و پایین بیمار در یک راستا قرار می‌گیرند. نام دیگر استفاده از ابزار‌های فانکشنال برای رشد و تحریک استخوان‌سازی در فک پایین درمان ارتوپدی فکی_دندانی است. پس از استفاده از ابزار بایونیتور در دهان افراد، ارتودنسی صورت می‌پذیرد تا دندان‌ها به صورت مرتب قرار گیرند.

استفاده از ابزار بایونیتور در چه افرادی کاربرد دارد؟

استفاده از ابزار بایونیتور برای همه افراد پیشنهاد نمی‌شود و این دستگاه تنها در برخی از بیماران کاربرد خواهد داشت. این ابزار در کودکانی که در سن رشد فعال بوده و مال اکلوژن داشته باشند، کاربرد دارد. مال اکلوژن‌هایی که در آن‌ها استفاده از ابزار بایونیتور پیشنهاد می‌گردد، به شرح زیر هستند:

• مال اکلوژن کلاس ۱ یا ۲ در دوره واسط دندانی
• مال کلوژن کلاس ۱ با نشانه های مال اکلوژن کلاس ۱ یا ۲ با قرارگیری لب پایین در قسمت پشت دندان‌های فک بالا
• در مال اکلوژن‌های کلاس ۱ و ۲ در حالی‌که قوس‌های دندانی به شکل صاف هستند. بدین صورت که مندیبل عقب قرار گرفته باشد و نامتناسب بودن اسکلتی چندان شدید نباشد.
• در حالت دیپ بایت، به خاطر پایین بودن اکلوژن دندان‌های مولر و پرمولر به علت وضعیت جانبی زبان.

در چه مواردی نباید از ابزار بایونیتور استفاده شود؟

مواردی نیز وجود دارند که نباید در آن‌ها از ابزار بایونیتور استفاده شود. از جمله مهم‌ترین مواردی که استفاده از ابزار پایونیر در آن‌ها منع می‌گردد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مال اکلوژن کلاس ۲ که در نتیجه جلو آمدگی غیرعادی ماگزیلا ایجاد شده باشد.
• انحراف رو به جلویی نوک دندان‌های جلویی در فک پایین
• الگوی رشد عمودی
• در موارد مال اکلوژن از نوع دیپ بایت که شامل الگوی رشد افقی قوی باشند.

ابزار بایونیتور ارتودنسی

اهداف تولید و اختراع ابزار بایونیتور

اغلب ابزار‌های فانکشنالی که در دندانپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند، همچون ابزار بایونیتور با هدف خاصی تولید و ابداع شده‌اند. اهداف تولید دستگاه بایونیتور با کارکردهای آن یکسان بوده و از جمله اهداف ابداع این دستگاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• استفاده از ابزار بایونیتور سبب می‌گردد لب‌ها بسته شوند و پشت زبان با نرم کام تماس پیدا کند.
• استفاده از این ابزار سبب می‌شود دندان‌های جلو در فک بالا و پایین به صورت لب به لب و منطبق با هم قرار گیرند.
• با استفاده از این ابزار فضای دهان بزرگ‌تر شده و وضعیت فکی اصلاح میگردد.
• استفاده از ابزار بایونیتور سبب ارتباط بهتر بین فک‌ها، زبان و دندان‌ها می‌شود.

نکات مهم در خصوص استفاده از دستگاه بایونیتور در دهان بیماران

متخصصان ارتودنسی لازم است در خصوص استفاده از دستگاه بایونیتور در دهان بیماران اطلاعات کافی داشته باشند و بدانند که از هر سه جهت، چه فضایی لازم است تا این دستگاه در دهان قرار بگیرد؛ همچنین در رابطه با چگونگی قرارگیری آن نیز باید آگاه باشند. در ادامه به شرح دقیق قرارگیری این ابزار در دهان می‌پردازیم.

 قرار دادن دستگاه بایونیتور از بُعد افقی داخل دهان بیمار

• دندان‌های جلویی هر دو فک در ارتباط لبه به لبه در کلاس ۱
• اورجت شدید در دندان‌ها وجود داشته باشد که سبب قرار گرفتن برعکس مندیبل خواهد شد.
• لب به لب قرار گرفتن دندان‌های لترال وقتی دندان‌های مرکزی در وضعیت نادرستی واقع شده‌اند.

 قرار دادن دستگاه بایونیتور از بُعد عمودی داخل دهان بیمار

• در این بُعد بایت باز نبوده و دندان‌های جلو لب به لب قرار می‌گیرند.
• در این بُعد لازم است بدانید که بایتی که در بالای دهان قرار گرفته، سبب اختلال در عملکرد زبان شده یا سبب بروز عادت تانگ تراست می‌گردد. عادت تانگ تراست به معنای فشردن زبان به پشت دندان‌ها است.

قرار دادن دستگاه بایونیتور از بُعد جانبی داخل دهان بیمار

• در بُعد جانبی کندیل‌ها از هر دو سمت لازم است به صورت متقارن حرکت داشته باشند.
• نیاز است در خصوص اختلالاتی همچون انحراف خط وسط دندان‌ها که به سبب مشکلات عملکردی، دندانی و اسکلتی ایجاد می‌شوند، چاره ای اندیشیده شود.

ابزار بایونیتور ارتودنسی

سخن پایانی

دستگاه بایونیتور یکی از ابزار‌های فانکشنال برای رفع اختلالات در فک و دندان‌ها است. این ابزار تاثیر بسیار زیادی در هم‌راستا قرار گرفتن فک بالایی و پایینی در افرادی خواهد داشت که در سن رشد خود هستند. این ابزار با هدایت فک پایینی به سمت جلو سبب تحریک استخوان‌سازی در این فک شده و به مرور زمان فک بالا و پایین افراد در یک راستا قرار می‌گیرند. البته لازم است بدانید که استفاده از این ابزار در همه افراد پیشنهاد نمی‌شود و لازم است تا برای استفاده از ابزار بایونیتور شرایط خاصی را دارا باشید. در صورتی که برای استفاده از این وسیله از متخصص ارتودنسی باتجربه ای کمک بگیرید، روند بهبودی شما با سرعت بیشتر و بدون هیچ آزاری طی خواهد شد.