منظور از مال اکلوژن چیست؟
در این نوشته می خوانید:
آیا هنگامی که دندان‌های خود را روی یکدیگر قرار می‌دهید متوجه مشکلاتی چون عقب یا جلو بودن فک بالا یا پایین خود شده‌اید؟ می‌دانید که قرار نگرفتن صحیح دندان‌ها روی یکدیگر و هم‌تراز نبودن آن‌ها می‌تواند در زیبایی چهره و لبخند شما تاثیرگذار باشد؟ آیا تا به حال کلمه مال اکلوژن را شنیده‌اید؟
همان طور که می‌دانید دندان‌ها یکی از مهم‌ترین اجزای صورت به حساب می‌آیند که مرتب، منظم و ردیف بودن آن‌ها می‌تواند تاثیر بسزایی بر زیبایی و اعتماد به نفس افراد داشته باشد. گاهی ممکن است در نگاه اول دندان‌های یک فرد کاملا مرتب و منظم به نظر برسند؛ اما شخص دچار مشکل مال اکلوژن باشد. به طور کلی در علم دندانپزشکی هنگامی که دندان‌ها در زمان قرارگیری روی یکدیگر به خوبی تراز نشوند و انحراف زیادی داشته باشند، فرد دچار مال اکلوژن بوده و نیاز به درمان دارد. برای اطلاعات بیشتر در رابطه با این مشکل شایع در حوزه دندانپزشکی بهتر است تا با عوامل ایجاد و روش‌های درمان آن آشنا شوید.
مال اکلوژن چیست؟
واژه مال اکلوژن به زبانی ساده از دو کلمه مال و اکلوژن ساخته شده است. در علم دندانپزشکی هنگامی که فک و دندان‌ها در موقعیت مناسبی قرار گرفته و با یکدیگر هم‌پوشانی درستی داشته باشند؛ در واقع فرد دارای اکلوژن طبیعی است. در همین تعریف نیز آمده که اگر هر مشکلی موجب بر هم خوردن این هماهنگی شود؛ آناتومی فک و دندان‌ها دچار مال اکلوژن شده و چون نمی‌توانند عملکرد و نقش درستی را ایفا نمایند و در آینده عوارض جدی را برای سلامت دهان و دندان فرد به همراه دارند. اگرچه دندانپزشکان مال اکلوژن را مشکلی وراثتی می‌دانند؛ اما برخی از عوامل محیطی نیز نقش موثری در ایجاد آن دارند. عدم رسیدگی به موقع به این عارضه موجب پوسیدگی دندان‌ها، بروز مشکلات در لثه، مشکل در قدرت تکلم و اختلال در مفصل گیج‌گاهی فکی خواهد شد.
چه عواملی موجب ایجاد مال اکلوژن می شوند؟
همان‌طور که در بالا نیز اشاره شد عوامل مختلفی در ایجاد مال اکلوژن یا عدم قرارگیری صحیح دندان‌ها و فک روی یکدیگر تاثیرگذار هستند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- وراثت
- استفاده کودکان از پستانک تا سه سالگی
- مبتلا شدن به تومورهای فک یا دهان
- مکیدن انگشت شست در سنین کودکی
- استفاده از شیشه شیر به مدت طولانی
- شکاف کام و لب
- مراقبت ضعیف و نامناسب از دندان
- عدم رسیدگی به موقع هنگام رشد دندان‌های غیرطبیعی و با اشکالی عجیب
- وجود دندان‌های نهفته مانند دندان عقل
- از دست دادن دندان‌های شیری زودتر از موعد
- التهابات و عفونت‌های شدید هنگام جایگزینی دندان‌های دائمی
- دندان قروچه
- آسیب دیدن فک و صورت
- انسداد در مجرای تنفسی که به دلیل بزرگ شدن غدد لنفاوی یا لوزه‌ها رخ می‌دهد.
مال اکلوژن
علائم مال اکلوژن
جالب است بدانید که افراد بسیاری در دنیا با مشکل مال اکلوژن به صورت جزئی به دنیا می‌آیند و بدون توجه به آن زندگی خود را می‌گذرانند؛ اما در این میان برخی از افراد با مشکلات شایع فکی یا مال اکلوژن شدید مواجه می‌شوند که برخی از علائم آن به شرح زیر هستند:
- بسته شدن مجرای تنفسی و تنفس از طریق دهان به جای بینی
- به وجود آمدن تغییراتی در ظاهر صورت و فک
- گاز گرفتن مکرر بخش داخلی لپ و لب‌ها در صورت روی هم قرار گرفتن دندان‌ها
- احساس ناراحتی و درد در هنگام جویدن و گاز زدن مواد غذایی
- تراز نبودن و ناهماهنگ بودن دندان‌ها
- سایش دندان‌ها روی یکدیگر به صورت غیرطبیعی
- باز ماندن غیر ارادی دهان
- مشکل در تکلم و نوک زبانی حرف زدن
انواع دسته بندی مال اکلوژن
به طور کلی مال اکلوژن زمانی تشخیص داده می‌شود که پس از مشاهده علائم فوق به کلینیک‌های دندانپزشکی مراجعه کرده و متخصص ارتودنسی از طریق معاینات لازم مانند تهیه عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس، مال اکلوژن را تایید نمایند. در حیطه دندانپزشکی مال اکلوژن را با توجه به مقدار ناهم‌ترازی و مشکلات مختلف در سه دسته تقسیم‌بندی می‌کنند که متخصص پس از تشخیص، ابتدا نوع و سپس شدت و کلاس آن را
تعیین خواهد کرد.
مال اکلوژن
مال اکلوژن کلاس ۱
به جرئت می‌توان گفت که شایع‌ترین نوع مال اکلوژن، مال اکلوژن کلاس یک است که در آن، فک‌ها در جای مناسبی قرار داشته اما دندان‌های فک بالا و پایین با اختلافی جزئی هنگام قرار گرفتن روی هم مواجه هستند. عدم رسیدگی به مال اکلوژن کلاس ۱ می‌تواند عوارض خفیفی مانند افزایش فواصل ما‌بین دندان‌ها، رشد بیش از حد یک یا چند دندان و افزایش تراکم دندانی را برای شما به همراه داشته باشد.
مال اکلوژن کلاس ۲
مال اکلوژن کلاس ۲ هنگامی تشخیص داده می‌شود که دندان‌های پایینی عقب‌تر از حالت طبیعی یا دندان‌های فک بالا از حالت معمولی جلوتر باشند. در این حالت که به اوربایت، اورجت یا رتروگناتیسم نیز معروف است، فک و دندان‌های بالایی به میزان زیادی فک و دندان‌های پایینی را پوشش داده و موجب جلو‌زدگی فک خواهند شد. برای درمان مال اکلوژن کلاس ۲ دندانپزشک پس از معاینات لازم، انجام ارتودنسی، جراحی فک یا هر دو را پیشنهاد می‌دهد.
مال اکلوژن کلاس ۳
جالب است بدانید که مال اکلوژن کلاس ۳ برخلاف مال اکلوژن کلاس ۲ هنگامی رخ می‌دهد که دندان‌های پایینی فرد جلوتر از دندان‌های بالایی او باشند. در این حالت که به اصطلاح بیمار دچار آندربایت شدید است، برای درمان می‌بایست ارتودنتیست به سراغ انجام ارتودنسی یا جراحی فک برود.
طریقه درمان مال اکلوژن ها
اگر خود یا اطرافیانتان دچار مال اکلوژن هستید لازم است بدانید که هر چه درمان را سریع‌تر آغاز کنید به نتیجه بهتری دست خواهید یافت. از این رو اگر متوجه مشکل مال اکلوژن در کودکان خود شده‌اید، می‌بایست تا زمانی که استخوان فک آن‌ها نرم و انعطاف‌پذیر است و پیش از آنکه به بلوغ اسکلتی برسند با صرف هزینه و وقت کمتر، بدون نیاز به جراحی و تنها با استفاده از ارتودنسی، مال اکلوژن را درمان کنید؛ چرا که در بزرگسالی علاوه بر صرف زمان زیاد ممکن است درمان موفقیت‌آمیز نباشد. به طور کلی دندانپزشکان راه‌های مختلفی را برای درمان مال اکلوژن پیشنهاد می‌دهند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- کشیدن دندان‌هایی که موجب فشردگی و نامرتب شدن دیگر دندان‌ها شده‌اند.
- انجام جراحی به منظور تغییر شکل و فرم فک‌ها
- ایجاد تغییر در موقعیت دندان‌ها یا اصلاح جایگاه آن‌ها با نصب براکت
- جراحی ارتوگناتیک
مال اکلوژن
سوالات متداول
- چگونه می‌توان از بروز مال اکلوژن پیشگیری نمود؟
از آنجایی که همواره پیشگیری بهتر از درمان است؛ بنابراین بهترین راه برای جلوگیری از بروز مال اکلوژن‌هایی که ارثی نیستند، محدود کردن کودکان در استفاده از پستانک و شیشه شیر در سنین بالاتر خواهد بود.
- آیا مال اکلوژن باعث سردرد می‌شود؟
سردرد یکی از عوارض شایع ناهماهنگ و نامرتب بودن فک و دندان‌ها است که به دلیل مشکلات در مفصل گیج‌گاهی فکی ایجاد می‌شود.
- درمان مال اکلوژن به چه میزان زمان نیاز خواهد داشت؟
طول درمان مال اکلوژن رابطه مستقیمی با میزان و شدت عارضه، زمان تشخیص و اقدام برای درمان آن دارد. از این رو میانگین درمان بین یک تا دو سال خواهد بود.
سخن پایانی
اگر به کلینیک‌های دندانپزشکی مراجعه نمایید قطعا افراد بسیاری را خواهید دید که برای درمان مال اکلوژن به آنجا مراجعه کرده‌اند. مال اکلوژن عارضه‌ای است که به هم تراز نبودن دندان‌ها، جلو بودن بیش از اندازه دندان‌های بالا یا اوربایت و جلو بودن دندان‌های پایین نسبت به بالا یا اپن‌بایت گفته می‌شود. از جمله نشانه‌های آن می‌توان به تغییر در ظاهر فک و صورت، باز ماندن دهان، مشکلات گفتاری و احساس ناراحتی در هنگام جویدن غذا اشاره کرد. برای درمان این عارضه، متخصصین ارتودنسی پس از معاینات براساس دسته‌بندی درمان‌هایی چون انجام ارتودنسی، جراحی فک و … را پیشنهاد می‌دهند.
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.